PHP Dosya Yükleme
PHP tabanlı web sayfalarında kullanıcıların sıklıkla yaptığı dosya yükleme, resim yükleme veya upload işlemi yer alıyor.
Hazırlanan web sayfalarına göre kullanıcılar profil resmi yükleme veya dosya yükleme ihtiyacı duyabilir.
PHP ile dosya yükleme işlemi kolay bir şekilde yapılır.
Ancak yüklenen dosyanın boyutunu kontrol etme, isim değiştirme ve php ayarlarının bulunduğu (php.ini) dosyadaki yükleme sınırı gibi dikkat edilmesi gereken konular olabilir.
PHP ayarlarının yapılması
Dosya yükleme işlemi için öncelikle php ayarlarının (phpinfo() fonksiyonu ile) kontrol edilmesi faydalı olacaktır.
Dosya yükleme işleminin yapılması için file_uploads değerinin “On” olması gerekir.
file_uploads = OnYüklenecek dosyanın boyut sınırı ile ilgili ayarlar için upload_max_filesize / post_max_size değerinin dikkatli bir şekilde belirlenmesi önemlidir.
upload_max_filesize = 64MDosya yükleme işlemi sırasında dosyanın geçici kaydedildiği yer upload_tmp_dir değeri ile belirlenir.
upload_max_filesize = ""Gerekli ayarların kontrolü yükleme sırasında oluşabilecek hataları en aza indirecektir.
Dosya yükleme formu
Dosya yükleme işlemlerinde dikkat edilmesi gereken diğer bir konu ise formun hazırlanmasıdır.
<form action="yukle.php" method="post" enctype="multipart/form-data">
Yüklenecek dosyayı seçin:
<input type="file" name="dosya" />
<input type="submit" value="Yükle" />
</form>NOT: Örnek formdaki method değerinin post, ayrıca enctype değerinin multipart/form-data olduğuna dikkat edin.
PHP dosya yükleme
Dosya yükleme işlemi form ile yapıldığından PHP isset fonksiyonu ile dosyanın gönderilip gönderilmediğini kontrol etmek faydalı olacaktır.
Aşağıdaki komutları dosya yükleme formundaki action değerindeki dosya ismine (yukle.php) göre kaydedin.
<?php
if ($_FILES["dosya"]) {
echo "Dosya gönderildi";
} else {
echo "Lütfen bir dosya seçin";
}
?>Burada dikkat edilmesi gereken yer dosya yükleme işlemi için $_FILES global dizisinin kullanıldığıdır. Dizi ayrıca yüklenen dosya ile ilgili bilgileri tutar.
<?php
if ($_FILES["dosya"]) {
echo "<pre>";
print_r($_FILES);
echo "</pre>";
} else {
echo "Lütfen bir dosya seçin";
}
?>Dizi değerindeki name değeri dosyanın adını, type değeri dosya tipini (MIME), tmp_name değeri dosyanın geçici yolunu/adını, error varsa hata kodunu, size değeri ise yüklenen dosyanın boyutunu byte olarak verir.
Dizi içerisindeki değerler kullanılarak yükleme sınırı koyulabilir, dosya yükleme sorunu bulunabilir veya izin verilecek dosya türü belirlenebilir.
Aşağıdaki örnek herhangi bir kontrol yapılmadan seçilen dosyanın aynı klasöre yüklenmesini sağlar.
<?php
if ($_FILES["dosya"]) {
$sonuc = move_uploaded_file($_FILES["dosya"]["tmp_name"], $_FILES["dosya"]["name"]);
echo $sonuc ? "Dosya başarıyla yüklendi" : "Hata oluştu";
} else {
echo "Lütfen bir dosya seçin";
}
?>Dosyalar genellikle farklı bir bölüme (dosyalar, uploads vb.) yüklenir.
<?php
if ($_FILES["dosya"]) {
$yol = "dosyalar"; # Yüklenecek klasör / dizin
$yuklemeYeri = __DIR__ . DIRECTORY_SEPARATOR . $yol . DIRECTORY_SEPARATOR . $_FILES["dosya"]["name"];
$sonuc = move_uploaded_file($_FILES["dosya"]["tmp_name"], $yuklemeYeri);
echo $sonuc ? "Dosya başarıyla yüklendi" : "Hata oluştu";
} else {
echo "Lütfen bir dosya seçin";
}
?>NOT: Yükleme işlemi, klasörün olmaması veya yanlış yazılması hataya neden olur.
Benzer isimli dosya yüklendiğinde önceki dosya silinecek yeni dosya eklenecektir.
Bu durumun önüne geçmek için dosya kontrolü veya dosya isim değiştirme işlemi yapılabilir.
<?php
if ($_FILES["dosya"]) {
$yol = "dosyalar";
$yuklemeYeri = __DIR__ . DIRECTORY_SEPARATOR . $yol . DIRECTORY_SEPARATOR . $_FILES["dosya"]["name"];
if ( file_exists($yuklemeYeri) ) { # Dosya kontrolü
echo "Dosya daha önceden yüklenmiş";
} else {
$sonuc = move_uploaded_file($_FILES["dosya"]["tmp_name"], $yuklemeYeri);
echo $sonuc ? "Dosya başarıyla yüklendi" : "Hata oluştu";
}
} else {
echo "Lütfen bir dosya seçin";
}
?>Dosya isim değiştirme işlemi için sadece $yuklemeYeri değerinin değiştirilmesi yeterli olacaktır.
<?php
if ($_FILES["dosya"]) {
$yol = "dosyalar";
$yuklemeYeri = __DIR__ . DIRECTORY_SEPARATOR . $yol . DIRECTORY_SEPARATOR . "yeni-dosya-ismi.". pathinfo($_FILES["dosya"]["name"], PATHINFO_EXTENSION);
if ( file_exists($yuklemeYeri) ) {
echo "Dosya daha önceden yüklenmiş";
} else {
$sonuc = move_uploaded_file($_FILES["dosya"]["tmp_name"], $yuklemeYeri);
echo $sonuc ? "Dosya başarıyla yüklendi" : "Hata oluştu";
}
} else {
echo "Lütfen bir dosya seçin";
}
?>Dosya yükleme sırasında dosya boyutunun kontrol edilmesi yüksek boyutlu dosyaların yüklenmesini önleyecektir.
<?php
if ($_FILES["dosya"]) {
$yol = "dosyalar";
$yuklemeYeri = __DIR__ . DIRECTORY_SEPARATOR . $yol . DIRECTORY_SEPARATOR . $_FILES["dosya"]["name"];
if ( file_exists($yuklemeYeri) ) {
echo "Dosya daha önceden yüklenmiş";
} else {
if ($_FILES["dosya"]["size"] > 1000000) { # 1 MB dosya sınırı
echo "Dosya boyutu sınırı";
} else {
$sonuc = move_uploaded_file($_FILES["dosya"]["tmp_name"], $yuklemeYeri);
echo $sonuc ? "Dosya başarıyla yüklendi" : "Hata oluştu";
}
}
} else {
echo "Lütfen bir dosya seçin";
}
?>Dosya yükleme sırasında sadece belirli uzantılı dosyaların yüklenmesi istenebilir.
<?php
if ($_FILES["dosya"]) {
$yol = "dosyalar";
$yuklemeYeri = __DIR__ . DIRECTORY_SEPARATOR . $yol . DIRECTORY_SEPARATOR . $_FILES["dosya"]["name"];
if ( file_exists($yuklemeYeri) ) {
echo "Dosya daha önceden yüklenmiş";
} else {
if ($_FILES["dosya"]["size"] > 1000000) {
echo "Dosya boyutu sınırı";
} else {
$dosyaUzantisi = pathinfo($_FILES["dosya"]["name"], PATHINFO_EXTENSION);
if ($dosyaUzantisi != "jpg" && $dosyaUzantisi != "png") { # Dosya uzantı kontrolü
echo "Sadece jpg ve png uzantılı dosyalar yüklenebilir.";
} else {
$sonuc = move_uploaded_file($_FILES["dosya"]["tmp_name"], $yuklemeYeri);
echo $sonuc ? "Dosya başarıyla yüklendi" : "Hata oluştu";
}
}
}
} else {
echo "Lütfen bir dosya seçin";
}
?>Dosya yükleme kontrollerinin daha detaylı olması oluşabilecek hataları ve siteye komut enjekte edilmesini önleyecektir.
PHP Derslerine buradan ulaşabilirsiniz…
Hayırlı günler dilerim.