Linux Dosya Sistemleri

Linux dağıtımlarında sıklıkla kullanılan ext, ext2, ext3, ext4 ve diğer dosya sistemleri ile ilgili bilgiler yer almaktadır.

Dosya sistemi nedir?

Disk üzerindeki dosyaların düzenlenmesi ve bir bütün olarak işlenmesini sağlayan yapıya Dosya Sistemi (File System) denir.

Dosya sistemleri sistemin ne amaçla kullanılacağı, dosyaların boyutu, işlemlerin kayıt altına alınması (loglama) ve bölüm büyüklüğü gibi özelliklerine göre tercih edilir.

Linux dosya sistemleri

Linux çekirdeğini kullanan işletim sistemleri genellikle extended filesystem (uzatılmış dosya sistemi) ya da kısaca ext olarak adlandırılan dosya sistemlerini kullanılır.

Ext dosya sistemleri, dosya bilgilerini inode tablosu denilen yapı üzerinde tutar.

Bu tablo içerisinde aşağıdaki bilgiler bulunur.

• Dosya adı
• Dosya boyutu
• Dosyanın sahibi
• Dosyanın ait olduğu grup
• Dosya için erişim izinleri
• Dosyadan veri barındıran her disk blokuna işaretçiler

Ext dosya sistemleri dosya boyutu, performans ve işlemleri kayıt altına alma özelliğine göre ext, ext2, ext3 ve ext4 olarak farklı adlandırmalara sahiptir.

ext – Bir dosyanın alabileceği en büyük boyut 2GB ile sınırlıdır.

ext2 – İlk çıkan sürümdeki 2GB sınırı 2TB’a kadar arttırılmış ve bloklama ile ilgili performans arttırılmıştır.

ext3 – Önceki sürümlerde olmayan işlemleri kayıt altına alma özelliği eklenmiştir.

ext4 – Önceki sürümlere ek olarak sıkıştırma ve şifreleme gibi özellikler eklenip dosya boyutu 16TB’a kadar arttırılmıştır.

JFS ( Journaled File System – Günlükleme dosya Sistemi) – İşlemleri kayıt altına almak için kullanılan özellik, bilgileri dosyanın saklandığı diskin bölümüne yazmak yerine bir günlük dosyası sistemine yazmak ve yapılan işlemleri kayıt altına almak için kullanılır.

XFS – Kararlı, sağlam ve performanslı bir dosya sistemidir. İşlemleri kayıt altına alma özelliğine sahiptir.

ReiserFS – Ext dosya sistemlerine alternatif olarak geliştirilmiş küçük boyutlu dosyalarda performansı iyi olan dosya sistemidir.

BtrFS – Oracle firması tarafından halen geliştirilen, performansı bazı yerlerde ext4 dosya sisteminden daha iyi olan dosya sistemidir.

swap – Fiziksel bellek (RAM) yetersiz olduğunda veya sistem uyku durumuna alındığında fiziksel bellekteki bilgilerin geçici olarak saklandığı alandır. Bir dosya sistemi değildir.

Linux yapısında her şey (aygıtlar, işlemler vb.) bir dosya olduğundan dosya sisteminin uygun seçilmesi önemlidir.

Kurulum yaparken uzun süredir kullanılan ext dosya sistemlerini kullanmak oluşabilecek olumsuz durumlara karşı faydalı olacaktır.

Linux dosya kuralları

Dosya adlandırma kullanılan dosya sistemine göre değişmekle birlikte dosya adı en fazla 255 karakter uzunluğunda alt çizgi, rakam, nokta ve virgül kullanılarak oluşturulmalıdır.

Dosya adı içindeki noktanın (.) özel anlamı yoktur.

Ancak nokta ile başlayan dosyalar gizli ve özel dosyalar olarak tanımlanır.

Dosya adları büyük küçük harfe duyarlıdır yani merhaba.dunya ile Merhaba.Dunya dosyaları farklı dosyalardır.

Dosyanın çalıştırılabilir olup olmadığı dosya adı (program.exe) ile belirlenmez dosya izinleri ile belirlenir.

Linux Derslerine buradan ulaşabilirsiniz…

Hayırlı günler dilerim.