Linux Dizin Yapısı
Linux çekirdeğinde bulunan ve diğer işletim sistemlerinde klasör olarak adlandırılan dizin yapısı ile ilgili bilgiler yer almaktadır.
Dizin nedir?
Linux türev işletim sistemlerinde dizin olarak adlandırılan yapı diğer işletim sistemlerinde klasör olarak adlandırılmaktadır.
Dizin veya klasör çeşitli dosya, dizin veya klasörleri gruplamak için kullanılan yapılardır.
İşletim sistemlerinde kullanılan dizin veya klasör yapısı sayesinde birbiriyle ilişkili dosyalar bir araya toplanarak, aranan dosyayı bulma işlemi kolaylaşır.
Linux dizin yapısı
Linux içindeki her şey bir dosyadır.
Örneğin; Linux ile sistem üzerindeki ethernet kartına ulaşmak için /dev/eth0 dosyası kullanılır.
Benzer şekilde kamera, klavye, sabit disk ve hatta çalışan uygulamalar bile dizin yapısı içinde yer alan dosyalarda tutulur.
Linux, Windows işletim sistemlerdeki gibi C:, D: vb. sözde sürücüler bulunmaz.
Linux, Unix yapısını takip ettiğinden Tekil Hiyerarşik Dizin Yapısı’nı kullanır.
Tekil Hiyerarşik Dizin Yapısında tüm dosya, dizin, sabit disk, işlemler eğik çizgi (/) ile belirtilen, kök dizin veya ağaç veri yapısı olarak adlandırılan yapıda tutulur.
Kök dizini içerisinde bulunan dizinler, Linux dağıtımlarına göre ufak değişikliklere uğrasa da çoğunlukla aşağıdaki dizinler yer alır.
/bin
İşletim sistemine ait komutların bulunduğu dizindir.
Linux dağıtımlarında sıklıkla kullanılan ls, ping, mkdir vb. komutlar bu dizin içerisinde yer alır.
/boot
İşletim sisteminin başlatılması için kullanılan linux çekirdek dosyaları, grub, lilo vb. önyükleme dosyaları bu dizinde bulunur.
/dev
Sistem üzerinden bulunan ve Linux tarafından tanınan aygıt dosyaları bulunur.
Örneğin; Sistem üzerindeki disklere /dev/sda, dev/sda1 vb. olarak erişilebilir.
/etc
Linux türevi işletim sistemlerindeki en önemli dizindir. Bu dizinde işletim sistemi ve yüklenen uygulamaların ayarları bulunur.
İşletim sistemindeki kullanıcılar için dizin içindeki passwd (/etc/passwd) dosyasına bakmak yeterli olacaktır.
/home
Kullanıcılara ait dosyaların bulunduğu dizindir.
Yeni bir kullanıcı oluşturulduğunda /home dizini altında kullanıcı adına sahip bir dizin oluşturulur ve kullanıcı verilerini bu dizine yükler.
/lib ve /lib64
Sistemdeki uygulamaların çalışabilmesi için gerekli olan kütüphane dosyaları bu dizinlerde yer alır.
İşletim sisteminin mimarisine göre ayrıca lib64 dizininde de yer alır.
NOT: Linux türevi işletim sistemlerinde kütüphane dosyaları .so uzantılıdır.
/media
Sistem üzerindeki CD-Rom, USB bellek vb. çıkarılabilir aygıtlara bu dizin üzerinde erişilir.
NOT: Aygıtlara erişebilmek için bağlama (mount) işleminin yapılması gerekir.
/mnt
Sistem üzerindeki çeşitli birimleri geçici olarak bağlama (mount) işleminin yapıldığı dizindir.
Bu dizin /media diziniyle aynı işleve sahiptir.
Çoğunlukla sistem yöneticileri tarafından yedekleme, onarım vb. işlemler içi kullanılır.
/opt
Yüklenecek çeşitli uygulamaların bulunduğu dizindir.
Uygulamalar farklı dizinlere de kurulabilir ancak bu dizin genel kabul görmüştür.
/proc
Çalışan aygıt ve işlemlerle ilgili bilgilerin olduğu dizindir.
Örneğin; Sistemdeki işlemciyle ilgili bilgi almak için /proc/cpuinfo yolu kullanılır.
/root
Linux tabanlı sistemlerde en yetkili kullanıcı olan root kullanıcısına ait verilerin saklanabileceği dizindir.
/run
Çalışan dosyalarla ilgili bilgilerin bulunduğu dizindir.
Dizin önceki Linux sürümlerinde /var/run içerisinde yer alan dosyaları tutar.
/sbin
Sistem yönetimi için kullanılan ve sadece yetkili kullanıcıların kullanabileceği komutların yer aldığı dizindir.
/srv
Sistem içinde bulunan servislerle ilgili dosyaların yer aldığı dizindir.
/sys
Güncel linux dağıtımlarında kernel, firmware vb. dosyaların bulunduğu dizindir.
/tmp
Uygulamaların geçici olarak dosya ve dizinleri saklandığı dizindir.
/usr
Sistemdeki tüm kullanıcılara ait çalıştırılabilir dosyalarının, kütüphanelerin bulunduğu dizindir.
/var
Sitemdeki tüm kayıt, yazdırma, uygulama vb. bilgilerin tutulduğu dizindir.
Linux tabanlı işletim sistemlerinde genellikle yukarıdaki dizinler vardır.
Ancak linux dağıtımlarına göre çeşitli dizinlerde bulunabilir.
/lost+found
Sistem istenmeyen bir şekilde kapandıktan sonra kurtarılan dosyalar bu dizinde yer alır.
Ayrıca bu dizinlerin altında önemli çeşitli dosya ve dizinlerde bulunur.
/etc/fstab
Sistemdeki disk sürücüleri ve bağlantı (mount) noktalarıyla ilgili bilgi verir.
/proc/meminfo
Sistemdeki fiziksel bellek ile ilgili bilgileri verir.
/var/log
Yapılan işlemlerle ilgili kayıt bilgileri bu dizin içerisinde yer alır.
Linux Derslerine buradan ulaşabilirsiniz…
Hayırlı günler dilerim.