Linux Disk İşlemleri
Linux tabanlı işletim sistemlerinde disk boyutunu öğrenme, bölümleme, biçimlendirme, mount etme vb. disk işlemleri ilgili disk komutları yer alıyor.
Linux’ta her şey bir dosya olduğundan disk işlemleri diğer işletim sistemlerine göre farklılık gösterir.
Disk boyutunu öğrenme
Linux tabanlı işletim sistemlerinde disk boyutunu öğrenmek için df komutu kullanılır.
df
Çıktının daha okunabilir olması için h parametresi de kullanılabilir.
df -h
Benzer şekilde disk ile ilgili bilgi almak için fdisk, parted, lsblk vb. komut ve araçlarda kullanılabilir.
fdisk -l
parted -l
lsblk
Disk eşleme
Linux tabanlı işletim sistemlerinde USB takıldığında USB görmüyor gibi sorularla sıklıkla karşılaşılır.
Linux tabanlı işletim sistemlerinde takılan herhangi bir harici diskin okunması için disk eşleme veya mount etme işleminin yapılması gerekir.
Disk eşleme işlemi mount komutuyla genellikle Linux Dizin Yapısı yazısında açıklanan media, mnt dizinlerine yapılır.
Disk eşleme öncesi fdisk -l veya lsblk ile eşleme yapılacak diskin yolu bulunur.
Disk yolu bulunduktan sonra media veya mnt dizini içine bir dizin oluşturularak disk eşleme işlemi başlatılır.
mkdir /media/bellek
Disk eşleme için media ve mnt dizininin kullanımı ve dizin oluşturma zorunlu değildir.
Ancak genellikle media ve mnt dizinleri kullanılır.
mount /dev/sdb1 /media/bellek
Artık disk içerisindeki dosya veya dizinlere /media/bellek dizini ile ulaşabiliriz.
Bağlanan disk boyutunu öğrenmek için de df komutunu kullanabiliriz.
df -h
Disk eşlemeyi sonlandırmak için umount komutu kullanılır.
umount /dev/sdb1
veya
umount /media/bellek
Disk bölümleme ve biçimlendirme
Linux tabanlı işletim sistemlerinde disk bölümleme ve biçimlendirme işlemi dağıtımlara göre farklı komut ve araçlarla yapılabilir.
Linux dağıtımlarında disk bölümleme ve biçimlendirme işlemleri çoğunlukla fdisk komutu kullanılır.
Sistemdeki diskleri listelemek için l parametresi kullanılır.
fdisk -l
Komut çıktı olarak diskleri ve disklerin bölümleriyle ilgili bilgi verir.
Biçimlendirme ve bölümleme işlemi için komuta parametre olarak işlem yapılacak diskin yolu verilir.
fdisk /dev/sdb
Komut disk işlemlerini yapmak için bir komut arayüzü açar.
Komut arayüzünde kullanılabilecek komutlarla ilgili bilgi almak için m kullanılır.
Disk üzerindeki bölümleri listelemek için p kullanılır.
Disk üzerindeki bir bölümü silmek veya biçimlendirmek için d kullanılır.
Tekrar disk üzerindeki bölümler listelendiğinde disk bölümünün silindiği görünecektir.
Yeni bir disk bölümü oluşturmak için n kullanılır.
Yeni bir disk bölümü oluştururken disk sırası, disk boyutu vb. bilgiler girilerek disk bölümleme işlemi yapılır.
Disk bölümleme işlemi yapıldıktan sonra w kullanılarak disk biçimlendirme işlemi tamamlanır.
Disk biçimlendirildikten sonra uygun dosya sistemi mkfs komutu ile belirlenerek işlem tamamlanır.
mkfs -t <dosya_sistemi> </dev/disk_adi>
mkfs -t ext4 /dev/sdb1
Disk işlemleri için fdisk komutu kullanılabileceği gibi daha kolay arayüzü olan cfdisk komutu da kullanılabilir.
cfdisk /dev/sdb
Tüm işlemler tamamlandıktan sonra disk, disk eşleme işlemi yapılarak kullanıma hazır hale getirilir.
Linux Derslerine buradan ulaşabilirsiniz…
Hayırlı günler dilerim.